यसरी ‘सेटअप’ मिलाउँदै छ जनता समाजवादी पार्टी

नवगठित जनता समाजवादी पार्टी, नेपाल मुख्य चुनौती रहेको नेतृत्व व्यवस्थापनसँगै पार्टी संरचना मिलाउन जुटेको छ । शीर्ष नेतालाई फरक–फरक समितिको नेतृत्व, ५१ सदस्यीय पदाधिकारी समिति र सात सय वा आठ सय ५१ सदस्यीय केन्द्रीय समिति बनाउने तय गरेको छ । 

राजपा र समाजवादी पार्टीबीच १० वैशाख मध्यराति एकाएक एकीकरण भएर जनता समाजवादी पार्टी, जसपा नेपाल गठन भएसँगै नेतृत्व व्यवस्थापन पहिलो खुट्किलो बनेको छ । त्यससँगै पार्टी संरचना मिलाउन नयाँ पार्टी जसपालाई अर्को चुनौती रहेको छ । तथापि, जसपा नेताहरूले गृहकार्य सुरु गरेका छन् । टुटफुटका लागि बदनाम मधेसकेन्द्रित दलका नेताहरू पछिल्लो समय एकीकरणका लागि तल्लीन हुँदै आएका छन् ।

जनता समाजवादी पार्टी गठनबारे निर्वाचन आयोग र संसद्लाई जानकारी

राष्ट्रिय जनता पार्टी नेपाल र समाजवादी पार्टीका नेताहरूले पार्टी एकीकरण गरी जनता समाजवादी पार्टी गठन गर्ने सहमति गरेको जानकारी निर्वाचन आयोगमा गराएका छन् । उनीहरूले संसद् सचिवालयलाई पनि त्यसको जानकारी दिएका छन् । दुई पार्टीबीच बुधबार मध्यराति पार्टी एकीकरण गर्ने सहमति भएको थियो । बिहीबार बिहान साढे १० बजे उपेन्द्र यादव, राजेन्द्र महतो, राजेन्द्र श्रेष्ठ, शरत्सिंह भण्डारीसहितका नेताहरू आयोगमा पुगेर लिखित जानकारी दिएका हुन् । उनीहरूले पार्टी एकताका लागि भएको सहमतिको पत्र पनि आयोगमा पेस गरेका छन् । त्यसलगत्तै नेताहरू सिंहदरबारस्थित संसद् सचिवालय पुगेर पार्टी एकीकरण गर्नेबारे जानकारी गराएका थिए ।

मध्यरातमा राजपा-समाजवादी विच एकता

सरकारले पार्टी विभाजनका लागि खुकुलो हुने गरी अध्यादेश ल्याएको तेस्रो दिन दुई पार्टी एकीकरण भएका छन् । समाजवादी पार्टी र राजपाबीच पार्टी एकतापछि संसद्मा ३४ सांसदसहितको शक्ति बनाउने तयारी छ । एकताको कानुनी प्रक्रिया टुंगो नलाग्दै समाजवादी पार्टी विभाजन गराउने तयारी पनि अर्को पक्षबाट तीव्र छ ।  बाबुराम भट्टराई र उपेन्द्र यादवले नेतृत्व गरेको समाजवादी पार्टी र महन्थ ठाकुरलगायतका नेताले नेतृत्व गरेको राजपाबीच पार्टी एकता भएको घोषणा भएको छ । राजपाका राजेन्द्र महतो, महेन्द्र राय यादव र शरतसिंह भण्डारी पनि एकीकरणमा सामेल भएका छन् । तर, राजकिशोर यादव र अनिल झा भने प्रक्रियामा सामेल भएका छैनन् ।  नयाँ पार्टीको नाम जनता समाजवादी पार्टी राख्ने र चुनाव चिह्न राजपाले प्रयोग गर्दै आएको छाता हुने गरी सहमतिमा हस्ताक्षर भएको छ । त्यस्तै झन्डा भने समाजवादीले प्रयोग गर्दै आएको आयातकार आकारमा रातो र हरियो रंगको बीचमा तारा राख्ने सहमति भएको छ ।

राजपा–समाजवादी एकता - ‘टप टेन’ नेता मै समस्या

राजपा नेपाल र समाजवादी पार्टीबीच एकतामा शीर्ष नेताकै व्यवस्थापन बाधक बनेको छ । दुवै पार्टीका नेताहरूले प्रयास भइरहेको र चाँडै एकता हुने दाबी गरे पनि झन्डै डेढ वर्षदेखिको कसरत अझै निष्कर्षमा पुग्न सकेको छैन । पछिल्लोपटक भने दुवैतर्फका शीर्ष १० नेताको व्यवस्थापन उल्झनजस्तो देखिएको छ । एकताका लागि संवादमा रहेका दुवैतर्फका नेताहरूका अनुसार सैद्धान्तिक सहमति बनिसकेको छ । फेरि एकतामा ढिलाइ किन रु राजपा र समाजवादीकै नेताहरू अनौपचारिक संवादमा भन्छन्, ‘एकीकरणका लागि दुवै पक्ष तयार छन् । र, मूल कुरा दुवैतिरका शीर्ष नेतृत्वको व्यस्थापनमा अड्किएको छ ।’ शीर्ष नेतृत्वको व्यवस्थापन नै एकतामा सबैभन्दा पेचिलो मुद्दा बनेको छ । 

उठ्न खोज्दै थरुहट आन्दोलन

थारूवान राष्ट्रिय मोर्चाले सोमबार साँझ मसाल जुलुस निकाल्यो । पश्चिम तराईमा नवलपरासीदेखि कञ्चनपुरसम्म दुई दिन बन्दको घोषणा पनि मोर्चाको आन्दोलनको कार्यक्रमभित्र परेको छ । १७ फागुनमा बाँकेको कोहलपुरमा सम्पन्न मोर्चाको सम्मेलनले प्रचारात्मक आन्दोलनका कार्यक्रम तय गरेको थियो । त्यसैअनुसार सोमबार मसाल जुलुस निकालेको हो । अहिलेलाई प्रचारात्मक आन्दोलनमा उत्रे पनि थरुहट आन्दोलनलाई फेरि उठाउने कोसिस भएको छ । र, यसको नेतृत्व गरिरहेका छन्, लक्ष्मण थारू । 

के गर्दै छन् सिके राउत ?

पृथकतावादी धारको राजनीति त्यागेका डा। सिके राउत नेतृत्वको जनमत पार्टीको काठमाडौं मित्रपार्कस्थित सम्पर्क कार्यालयमा ताला झुन्डिएको छ । दुई महिनादेखि सम्पर्क कार्यालय खुलेको छैन । जनमत पार्टीका नेता–कार्यकर्ता पनि सम्पर्क कार्यालय आसपास मात्रै होइन, काठमाडौंमा पनि देखिँदैनन् । कहाँ छन् त उनीहरू ? डा राउतसँगै जनमत पार्टीका सबै केन्द्रीय नेता जिल्ला दौडाहामा छन् । पुस पहिलो सातादेखि फागुन दोस्रो सातासम्म तराई–मधेसका ३० स्थानमा आमसभा गरेका छन् । यो साताभित्र थप चार ठाउँमा आमसभा गर्दै छन् । कार्यकर्तासँग छलफल, सर्वसाधारणसँग भेटघाट त छँदै छ । अर्को साता केन्द्रीय समितिको बैठक गर्ने तय गरेका छन् भने चैतको पहिलो सातासम्म राष्ट्रिय परिषद् बैठक आयोजना गर्ने तयारीमा छन् डा राउत । 

राजपा–समाजवादी फेरि एकताको गृहकार्यमा

राजपा र समाजवादी पार्टीबीच पार्टी एकताका लागि फेरि गृहकार्य सुरु भएको छ । २ पुसमा राजपा र नेकपाबीच राष्ट्रिय सभाको चुनावमा सहकार्य र दीर्घकालीन मुद्दामा छलफल गर्दै जाने सहमतिपछि राजपा–समाजवादी एकताको गृहकार्यमा अवरोध आएको थियो । तर, अब राजपाको संघीय सरकारमा सहभागिता कमजोर बन्दै गएपछि दुवै पार्टीको प्राथमिकताका एकतामा परेको हो । अहिले दुवै पक्षबीच अनौपचारिक संवाद चलिरहेको र अब आ–आफ्नो पार्टीमा छलफल गरेर दुवै पक्षका वार्ता टोलीबीच औपचारिक संवाद गर्ने तयारी भएको छ । राजपाले राजेन्द्र महतो र समाजवादीले राजेन्द्र श्रेष्ठको नेतृत्वमा पार्टी एकताका लागि वार्ता टोली बनाएका छन् । राजपा वार्ता टोलीका संयोजक महतोका अनुसार वार्ता टोलीबीच चाँडै नै वार्ताको तयारी भएको छ । ‘हामी चाँडै औपचारिक रूपमा वार्ता समितिको बैठक गर्न लागेका छौँ,’ महतोले नयाँ पत्रिकासँग भने, ‘त्यसपछि अध्यक्षण्डलको बैठकमा हामी छलफल गरेर टुंग्याउँछौँ ।’ वार्ता टोली बने पनि औपचारिक वार्ता अहिलेसम्म भएको थिएन । दुवै पार्टी औपचारिक वार्तामा बस्नुअघि आ–आफ्नो पार्टीभित्र छलफल गरिरहेका छन् ।